نقدینگی

نقدینگی به طور کلی از سه جزء «اسکناس و مسکوک»، «سپرده های دیداری» و « سپرده های غیردیداری» تشکیل می شود. جمع دو جزء نخست نشان دهنده «پول» و جزء آخر معرف «شبه پول» است.

 

 

پول و شبه پول

در بین دو جزء نقدینگی، «پول» خاصیت «نقدشوندگی» بیشتری دارد و دارای سرعت گردش بیشتری در اقتصاد است و در مقابل، « شبه پول» اگرچه می تواند با استفاده از ابزارهای اعتباری و اوراق، برای خرید کالاها و خدمات مورد استفاده قرار بگیرد، اما به دلیل پایین بودن میزان نقدشوندگی و ماهیت آن بعنوان یک سپرده مدت دار بانکی، از سرعت گردش پایین تری برخوردار است. یکی از مهم ترین خصوصیات شبه پول، ضد تورمی بودن آن در کوتاه مدت است چرا که دارندگان این دارایی لااقل برای مدتی از هزینه و خرج کردن آن منصرف شده اند.

تغییرات نرخ ذخیره اضافی ناشی از عوامل ذیل می باشد :

نرخ بهره بازار : به معنی افزایش هزینه فرصت ذخایر اضافی و بیکار یا راکد بانک های تجاری است. 

نرخ تنزیل یا نرخ بهره : قرض دادن بانک مرکزی به بانک های تجاری است که در گذشته به آن نرخ تنزیل مجدد گفته می شد.

ریسک کمبود نقدینگی : شاخص ریسک و نگرانی مواجه شدن بانک های تجاری با کمبود نقدینگی است.

بطور خلاصه می توان گفت کاهش نرخ بهره بازار، افزایش نرخ تنزیل و افزایش ریسک کمبود نقدینگی، منجر به افزایش نرخ ذخایر اضافی می شوند، که سبب می شود ضریب

فزاینده خلق پول کاهش یافته و حجم پول کاهش یابد.عکس موارد فوق سبب افزایش ضریب فزاینده خلق پول و حجم پول می شود.