فاصله فقیر و غنی در شهرها

آمارها نشان می دهد در مناطق شهری کشور، هزینه در آمد ثروتمند ترین دهک در سال ۱۴۰۰، بالغ بر ۱۱ برابر هزینه در آمد فقیر ترین دهک شهر نشین بوده است.

"ضریب جینی" در سال گذشته ۰٫۳۹۳۸ برآورد شده که نسبت به سال ۹۹ کمی کاهش یافته است، ضریب جینی عددی است بین صفر و یک و هرچه این شاخص به صفر نزدیک تر باشد به معنی بهبود وضعیت توزیع در آمد در جامعه است، بر این اساس می توان عنوان کرد که وضعیت نابرابری درآمدی در ایران در سال گذشته حداقل نسبت به سال ۹۹ بدتر نشده است. تغییرات ضریب جینی در یک جامعه لزوما به معنی کاهش یا افزایش فقر نیست، چرا که این شاخص صرفا به نحوه توزیع در آمد در جامعه می پردازد و به عنوان مثال، کاهش آن لزوما به معنی کاهش فقر در جامعه نیست.

کاهش شکاف درآمدی در مناطق شهری کشور

از تقسیم کل هزینه یک دهک به کل هزینه دهکی دیگر، نسبت های دهکی به دست می آید. از نظر مبانی اقتصاد، هزینه تابعی از درآمد است، از این رو می توان از شکاف هزینه ای بین دو دهک به شکاف و اختلاف در آمدی آن دو نیز رسید. آمارها نشان می دهد نسبت هزینه ای ده درصد ثروتمند شهرنشین به ده درصد فقیر شهرنشین در کشور، ۱۱,۵۴ بوده، به بیان ساده تر در سال ۱۴۰۰ دهک دهم ۱۱٫۵ برابر دهک اول هزینه یا درآمد داشته است. این رقم در سال ۹۹ حدود ۱۲٫۰۴ برآورد شده که در سال ۱۴۰۰ کمی کاهش را تجربه کرده است. توجه به این نکته ضروری است که نرخ پس انداز در دهک ها پر در آمد به شکل قابل توجهی بالاتر از دهک های کم درآمد است و دهک های فقیر قسمت عمده درآمد خود را صرف هزینه ها می کنند اما دهک های بالا قسمتی را به پس انداز اختصاص می دهد، پس در نتیجه نسبت درآمدی این دو دهک به احتمال زیاد از نسبت هزینه ای آن بیشتر خواهد بود. نسبت هزینه ای بیست درصد پردرآمد مناطق شهری کشور نسبت به بیست درصد فقیر این مناطق در سال ۱۴۰۰ حدود ۷ برآورد شده که نشان می دهد دو دهک دهم و نهم ۷ برابر دو دهک اول و دوم در سال گذشته هزینه کرده اند. این شاخص در سال ۹۹ حدود ۷٫۲۴ بوده است. همین نسبت برای چهل درصد درآمد بالا نسبت به چهل درصد درآمد پایین از حدود ۴ در سال ۹۹ به ۳٫۹۱ در سال گذشته رسیده است.