برای بسیاری از مردم درک مفاهیم پیچیده اقتصادی دشوار است و قرار نیست که همه اقتصاددان باشند. برای همین در مواردی اقتصاددان ها شاخص هایی تعریف می کنند که مفاهیم پیچیده را ساده کند. شاخص بیگ مک یا معیار همبرگر یکی از این شاخص های غیررسمی اما جالب توجه است. شاخص بیگ مک در واقع برای سنجش قدرت خرید استفاده می شود و به هیچ نوع محاسبات پیچیده نیاز ندارد، در حالی که اطلاعات شگفت آوری را در اختیار ما می گذارد. اما شاخص بیگمک چیست و به چه دردی می خورد؟

شاخص بیگ مک بی اندازه ساده و قابل درک است. اگر در یک کشور هر بیگ مک ۳ دلار باشد و در کشوری دیگر ۶ دلار، یعنی در کشور دوم به طور متوسط هزینه ها دو برابر کشور اول است. عدد حاصل از اندازه گیری دقیق «شاخص قیمت مصرف کننده » یا همان CPI اختلاف بسیار اندکی با شاخص بیگ مک دارد.

در این شاخص با عطف به اینکه قیمت یک ساندویچ در هر کشور چند دلار است و افراد برای خرید جنس مشابه چقدر می پردازند نرخ برابری را می سنجد حتما میدانید که بیگ مک یکی از ساندویچ های بزرگ و محبوب، همبرگری است که در فروشگاههای مک دونالد در سراسر دنیا سرو می شود. هرچند ممکن است در کشورهای مختلف ترکیب آن اندکی تفاوت داشته باشد.

محاسبه نرخ واقعی ارز بوسیله شاخص بیگ مک

فرض کنید هر دلار ۳۰ هزار تومان باشد. آیا یک گوشی موبایل هزار دلاری برای آمریکایی ها گران است؟ این که بگویید یک گوشی ۱۰۰۰ دلاری ۳۰ میلیون تومان ارزش دارد و خیلی گران است، درک درستی به شما نمی دهد. دستمزدها و مخارج روزانه آمریکایی ها و وضعیت عمومی اقتصاد آمریکا کاملا با ما متفاوت است. پس برای پیدا کردن پاسخ به شاخص بیگ مک مراجعه می کنیم البته توجه کنید که ما در ایران بیگ مک نداریم و این کار را سخت می کند. یکی از خوبی های شاخص بیگ مک این است که کمپانی مک دونالد برای قیمت گذاری ساندویچ هایش محاسبات پیچیدگی اقتصادی را لحاظ می کند و قیمت نهایی بر اساس قدرت خرید تعیین می شود. اما می توانیم قیمت شبیه ترین ساندویچ به بیگ مک را ملاک محاسبه قرار دهیم.

یک برگر دوبل در تهران که مشابه بیگ مک در آمریکا می باشد حدود ۱۶۰ هزار تومان قیمت دارد. این ساندویچ در آمریکا (میانگین) ۵/۵ دلار است. پس قیمت واقعی دلار(Real Exchange Rate) بر اساس شاخص بیگ مک ۲۹ هزار تومان می شود. البته دقت کنید که بیگ مک یک غذای ارزان است و ۱۶۰ هزار تومان یک غذای نسبتا گران. اگر ما همبرگر ارزان را ۵۵ هزار بگیریم، نرخ واقعی دلار ۱۰ هزار تومان می شود، این عدد قیمت دلار» نیست، بلکه یک معادل سازی است از این که مردم آمریکا با ۱ دلار چه می توانند بخرند و ما برای خرید همان چیز چند تومان نیاز داریم. اولین دلیل این که این شاخص قابل اعتماد است، تحقیقاتی است که شرکت مک دونالد برای قیمت گذاری به عمل می آورد. بجای این که شما از اول بخواهید میانگین تمام قیمت ها در یک کشور را محاسبه کنید و قدرت خرید را به دست بیاورید، می توانید از نتیجه کار این شرکت استفاده کنید.

شاخص بیک مک برای محاسبه پول مورد نیاز

فرض کنید می خواهید مدتی به آمریکا بروید. اما درک درستی از هزینه های زندگی ندارید، می توانید از شاخص بیگ مک استفاده کنید. اگر بخواهید به عنوان ناهار بیگ مک بخورید باید ۵/۵ دلار بپردازید. آیا هزینه در سوئیس بیشتر است؟ بله، بیگ مک در سوئیس۶٫۶ دلار قیمت دارد. بر اساس شاخص بیگ مک کشورهای سوئیس، نروژ و سوئد از آمریکا گران تر هستند. کشورهای روسیه (۱/۶)، اکراین (۱/۹)، ترکیه (۲) و آرژانتین (۲) کشورهایی ارزان هستند. از همین شاخص می توانیم بفهمیم که هزینه ها در روسیه تقریبا به اندازه ایران است، شاخص بیگ مک برای تبدیل دستمزد هم خوب است. کسی که در سوئیس ۶۶۰۰ دلار در ماه حقوق می گیرد اگر با حقوق ۳۰۰۰ دلار به آرژانتین برود وضعش بهتر می شود، چون دستمزد او ازهزار بیگ مک در ماه به ۱۵۰۰ بیگ مک افزایش پیدا کرده است. اگر قصد سفر دارید، شاخت پیگ مگ می تواند یک شاخص عالی بشمار رود